Wetenschap

De geplande lancering van een SpaceX-raket met aan boord vier burgers is een dag uitgesteld. De lancering stond dinsdagochtend om 09.38 uur Nederlandse tijd gepland, maar kan door een heliumlek niet doorgaan, meldt SpaceX in de nacht van maandag op dinsdag op X.

Zo’n 1.400 kilometer het kosmische in vliegen en daar de eerste commerciële ruimtewandeling ooit uitvoeren. Dat is het doel van de ruimtemissie Polaris Dawn, die dinsdagochtend Nederlandse tijd had moeten vertrekken.

Een rap mannetje, werd Bas Maliepaard genoemd, een onstuimig iemand bij wie je niet ‘niet graag in het wiel zat’. De oud-wielerprof overleed op 76-jarige leeftijd, maar niet zonder zijn naasten mee te geven te ‘genieten van het leven’.

De ontwrichtende ziekte die het in 2020 was, is corona allang niet meer. Toch raden medici ouderen en kwetsbaren aan om ook dit jaar weer te boosteren. Vandaag valt de uitnodiging voor 60-plussers in de bus. ‘Niet veel mensen weten dat we vorig jaar zesmaal zoveel corona- als grieppatiënten opnamen....

pijnbestrijding bij plaatsen spiraal: Het plaatsen van een spiraal kan pijnlijk zijn. Het Nederlands Huisartsengenootschap gaat kijken of de richtlijnen aangepast moeten worden. „Pijnbestrijding is nu vooral voorbehouden aan vrouwen die het kunnen betalen.”

Biologie: Mannelijke vuurvliegjes gaan flikkeren als vrouwtjes als ze in het net van de wielwebspin gevangen raken.

Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) gaat de richtlijnen voor pijnbestrijding bij het plaatsen van een spiraal opnieuw bekijken. De herziening komt nadat het NHG eerder deze week had aangegeven de richtlijn juist niet aan te zullen passen.

Alles wat zich afspeelt in de kosmos – ook op planeet aarde – wordt in deze podcast besproken door de wetenschapsredactie van de Volkskrant.

Saer Samanipour: De productie van chemicaliën „is gigantisch”. Wat zijn de gezondheidsrisico’s? „Het lijkt alsof er eerst een ramp moet gebeuren.”

Astronauten Suni Williams en Butch Wilmore moeten tot februari in het internationaal ruimtestation (ISS) verblijven. Dan komt een ruimteschip van SpaceX hen ophalen - een vernedering voor Boeing.

De uitstoot van broeikasgassen beprijzen is niet het wondermiddel dat veel economen ervan maken. Alleen een beleidsmix van meerdere klimaatmaatregelen tegelijk, slaagt erin de uitstoot goed terug te dringen. Als dat al lukt, want vaak haalt klimaatbeleid opvallend weinig uit.

Klimaatverandering: Op de dijk tussen Waddenzee en IJsselmeer staat een installatie die het broeikasgas CO2 uit zeewater haalt. Gaat dit het klimaat helpen?

De wetenschapsredactie zoekt deze zomer antwoord op vragen van lezers. Vandaag: als het waar is dat talen slijten, hoe zijn ze dan ooit zo complex geworden? Spoiler alert: het zit anders in elkaar dan de vragensteller denkt.

Na de dood beginnen de bacteriën aan een invasie door het lichaam en breken hun voormalige woning van binnenuit langzaam af.

Over de mentale gezondheid van jongeren verschijnt geregeld een alarmerend rapport.Weerbaarheidstraining kan helpen, zegt hoogleraar Minne Fekkes bij een nieuw schooljaar. ‘Maar we moeten ook inzetten op de omgeving.’

Doe de headset op en je kunt tafeltennissen, boksen en naar de sportschool. Van zulke sportspellen in virtual reality kan iedereen profijt hebben, zeggen wetenschappers: van topsporters tot de amateur die van de bank af wil komen.

Eindelijk eens die klassieker lezen, maar dan met hulp van een kenner die je 24/7 kunt raadplegen. De app Rebind wil belangrijke werken dankzij een AI-maatje voor iedereen toegankelijk maken.

Het regent weer alarmerende berichten over oprukkende enge beestjes. Hoe valt het hinderlijke persmuskietje te bestrijden?

Bijna ongemerkt stopte de Volkskrant deze zomer met de eigen ‘witte spelling’. Die was destijds een reactie op de spellingswijzigingen van 1995 en 2005. Elke verandering van de spelling gaat immers gepaard met tegenstand.

Biologie: Het genetisch materiaal in de energiefabriekjes van cellen muteert als het ouder wordt. Twee enzymen houden dit proces in bedwang.

Daar gáán we weer. Nu het mpox-virus in steeds meer landen opduikt, is het een breed gedragen zorg: dit gaat dezelfde kant op als corona. Maar gelukkig is er weinig reden om aan te nemen dat we binnenkort weer in lockdown moeten, zeggen experts.

Klimaatverandering: Landen moeten volgend jaar nieuwe maatregelen nemen om de broeikasgasuitstoot terug te brengen. Wat werkt het best?

Scheikunde: Kusterosie is een groot probleem, zeker nu de zeespiegel stijgt. Kan een techniek die weekdieren gebruiken uitkomst bieden?

Een gloednieuwe ‘computer’ gemaakt van DNA kan gegevens niet alleen opslaan, maar deze ook gebruiken in berekeningen. Bijzonder: de computer kan daardoor inmiddels zelfs schaken en sudoku’s oplossen. Dat melden wetenschappers donderdag in het tijdschrift Nature Nanotechnology

Niet alleen op losse proefveldjes van biologen, ook op grote schaal verstoren stikstofverbindingen de natuur. Van een afstandje bezien geldt in heel West-Europa de vuistregel: hoe meer stikstofuitstoot, des te meer dat de biodiversiteit van planten schaadt.

Een belangrijke stap op weg naar écht milieuvriendelijke plastics. Zuid-Koreaanse wetenschappers zijn erin geslaagd simpele bacteriën suikers te laten omzetten in korreltjes kunststof.

Gezondheid: Langere periodes niet eten vertraagt veroudering bij muizen, en mogelijk ook bij mensen. Martine Kamsma gaat het experiment aan en vast 86 uur. Is het vol te houden?

Evolutie: Bijna alle fossielen van vroege mensen komen uit de Riftvallei in Oost-Afrika. Maar zij leefden in een veel groter gebied, stellen onderzoekers.

Meteoroloog Aimée Slangen bestudeert de zeespiegelverandering. Dat kan weleens ontmoedigend zijn. ‘Ik zou mezelf niet als een activist willen omschrijven. Maar ik probeer mensen wel zo goed mogelijk te informeren.’